کتیبه‌های ضریح شیر و شکر امام رضا (ع) از منظر مبانی اعتقادی شیعه

ضریح سازه‌ای منحصراً شیعی است که تزئینات و کتیبه‌های نقش‌بسته بر آن، با تأمل و دقت خاصی از منظر عقاید شیعه انتخاب می‌شود. ضریح شیر و شکر چهارمین ضریح قرار گرفته بر مضجع شریف امام رضا (ع) بوده است که در نیمۀ شعبان سال 1379 ه.ق. در محل قبر نصب شده است. طراحی این ضریح توسط استاد محمد‌تقی ذوفن صورت گرفته و ناظر ساخت و پژوهشگر انتخاب کتیبه‌های ضریح مرحوم ابوالحسن حافظیان بوده است. کتیبه‌های این ضریح شامل سورۀ یس، سورۀ انسان، اسماء الهی، احادیثی در شأن امام رضا(ع) و اسماء چهارده معصوم (ع) است که اکثراً به خط زیبای ثلث کتابت شده است. به‌علت مرمت‌های صورت گرفته بر این ضریح، در کتیبه‌های آن تغییراتی ایجاد شده به صورتی که تعدادی از این کتیبه‌ها با نقوش اسلیمی فلزی تعویض شده است و تعدادی از اسماء الهی از قسمت تاج ضریح برداشته شده اما دیگر کتیبه‌ها کمتر دستخوش تغییرات بوده است. این مقاله سعی بر آن دارد تا کتیبه‌های ضریح شیر و شکر به تفصیل معـرفی گردد و با توجه به مرمت‌های انجام‌شده تغییرات ذکر شود. سؤال پژوهش این است که آیا انتخاب کتیبه‌های ضریح اعم از آیات، اسماء الهی و احادیث با توجه به اعتقادات شیعه و شأن امام رضا (ع) دلایل خاصی داشته است؟ این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است و جمع‌آوری اطلاعات و تصاویر به صورت، میدانی و کتابخانه‌ای بوده است. در نتیجۀ این مطالعه روشن گردید که متن کتیبه‌های انتخاب‌شده برای کتابت بر ضریح با علم به باطن آیات و احادیث همراه است و زایر در هنگام زیارت هم از نظر معنوی و هم از نظر بصری با ضریح و علی الخصوص ولی مدفون ارتباط بر قرار می‌سازد.